Οι προτάσεις ως προς τα συστατικά/δομή

Μελετώντας τις προτάσεις ως προς τα συστατικά/δομή τους, αφού διαπιστώνουμε ότι μπορούμε να έχουμε πολλές παραλλαγές, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι μπορούμε να τις κατατάξουμε σε τρεις κατηγορίες: 

α) πρόταση απλή, β)  ελλειπτική, γ) επαυξημένη. 

Απλή πρόταση

Απλή λέγεται η πρόταση που αποτελείται από τους κύριους όρους, δηλ. περιλαμβάνει τις απολύτως απαραίτητες πληροφορίες για να δηλωθεί ένα νόημα, για να μεταδοθεί ένα μήνυμα.

Κύριοι όροι της πρότασης θεωρούνται το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο.

Οι μορφές που μπορεί να έχει μια απλή πρόταση είναι οι εξής:

Ο Γιάννης κοιμάται.	α) υπ. + ρήμα
Ο Γιάννης έφαγε τυρόπιτα.	β) υπ. + ρήμα + αντικείμενο
Ο Γιάννης είναι καλός.	γ) υπ. + ρήμα + κατηγορούμενο

Ελλειπτική πρόταση

Ελλειπτική λέγεται η πρόταση, όταν κάποιος από τους βασικούς όρους λείπει, γιατί εννοείται εύκολα. Στον καθημερινό μας λόγο χρησιμοποιούμε κυρίως ελλειπτικές προτάσεις.

Τι κάνεις;	Λείπει το υποκείμενο εσύ
Είμαι καλά. (Καλά)	Λείπει το υποκείμενο εγώ (Λείπει και το υποκείμενο εγώ και το ρήμα είμαι)
Εσύ;	Λείπει το ρήμα τι κάνεις

Επαυξημένη πρόταση

Επαυξημένη λέγεται η πρόταση, όταν εκτός από τους βασικούς όρους περιλαμβάνει και προσδιορισμούς.

Ο όμορφος Γιάννης κοιμάται ήσυχα στο κρεβάτι.	Οι προσδιορισμοί με τα μπλε γράμματα
Ο πεινασμένος Γιάννης έφαγε μια μεγάλη και νόστιμη τυρόπιτα.

ΠΗΓΗ: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/Protasi,%20Eidi%20protaseon.htm

 

Ώρα για εξάσκηση!

 Άσκηση 1

(Πάτησε: Είδη προτάσεων,  Ασκήσεις, άσκηση για τις προτάσεις ως προς τα συστατικά τους)